Frank Vincentz . cc 3.0 . wikimedia

   Bramenwerkgroep

logo_bramenwerkgroep
De Bramenwerkgroep is een natuurstudiewerkgroep onder de koepel van Natuurpunt regio Vlaamse Ardennen plus.

Naast het beheer van De Bramentuin, verzamelt de Bramenwerkgroep gegevens over de bramen in deze soortenrijke regio en brengt het belang van bramen onder ogen van het grote publiek. De werkgroep hoopt tevens een stimulans te zijn om ook elders in ons land de batologie nieuw leven in te blazen.

Contact:
Ronny De Clercq, 055/45 63 42
folder 'De Bramentuin'
   Wat zijn bramen

Bramen behoren tot de grote familie der Rosaceae, de Rozenfamilie. Het zijn gewoonlijk stekelige planten, alleen gekweekte bramenvariëteiten kunnen stekelloos zijn. De bloemen zijn wit, roze of rood met vijf bloemblaadjes, ze bloeien in tuilen of pluimen. Kenmerkend zijn de typische samengestelde vruchten, de "braambessen".

De meeste bramen die wij hier kennen,vormen loten die het eerste groeiseizoen vegetatief blijven en het tweede groeiseizoen gaan bloeien en vruchten dragen, waarna ze afsterven. Ze hebben dus geen loten die ouder worden dan twee groeiseizoenen, daarom noemen we ze halfheesters. Sommige soorten zoals de Steenbraam (Rubus saxatilis) sterven zelfs iedere winter bovengronds af en zijn dus overblijvende kruiden. Andere soorten zoals de Prachtframboos ( Rubus spectabilis ), van Noord-Amerikaanse afkomst, zijn echte struiken die overblijvende takken houden.
   Bramen in de wereld
(c) Teun Spaans - dauwbraam

Wij zijn gewoon dat er overal bramen groeien. Veel mensen zijn dan ook verwonderd te vernemen dat in het grootste deel van de wereld nauwelijks bramen voorkomen. Ver moeten we niet gaan om de bramenrijkdom achter ons te laten. Eens voorbij het Zuid-Scandinavië, vind je nog maar een paar soorten bramen, zuidelijker dan het Noord-Spanje precies hetzelfde. Hoe verder we in Europa naar het oosten gaan, hoe minder soorten bramen .

West-Europa is dus een hot-spot van het Genus Rubus, de bramen. In de wereld vinden we nog een vergelijkbare soortenrijkdom in gedeelten van Zuidoost Azië en Japan en in de bergen van Centraal
   De Bramentuin

logo_bramenwerkgroep
De Bramentuin aan de Ganzenberg te Schorisse is een realisatie van de Bramenwerkgroep, een studiewerkgroep van Natuurpunt regio Vlaamse Ardennen plus.

Binnen West-Europa vormt een regio als de Vlaamse Ardennen een hot-spot van biodiversiteit. Verschillen in bodemgesteldheid en microklimaat zorgen voor verschillende biotopen. Onder de bramen vinden we de enige planten die we in onze gewesten als endemisch kunnen beschouwen: soorten die uitsluitend binnen een klein gebied voorkomen.

De Bramenwerkgroep kwam tot stand onder stimulans van Broeder Joris De Ruyver, die in ons land mede aan de basis ligt van de batologie, de studie der bramen.

In 2008 werden meer dan 40 typische bramensoorten van de Vlaamse Ardennen samengebracht in een educatieve tuin.

Hiermee werd een oude droom van Broeder Joris verwezenlijkt: een tuin waarin de bezoeker de diversiteit van de bramen kan aanschouwen en vergelijken. Waar men kan zien dat de bramenfamilie meer is dan een verzameling stekelige planten.

Natuurpuntreservaat 't Burreken, ter hoogte van de Ganzenberg te Schorisse. De tuin kadert in een drieluik van tuinen waarin de autochtone houtige gewassen van de streek worden gevrijwaard.
   Bramensoorten aanwezig in De Bramentuin
(c) Michael Wolf - peterseliebraam

Laag groeiende soorten:
A1 Rubus idaeus , Framboos
A2 Rubus Corylifolii spec. (x dumetorum), Hazelaarbraam (lokale naam: Straatbraam)
A3 Rubus sulcatus , Groefstokbraam
A4 Rubus caesius , Dauwbraam
A5 Rubus foliosus , Bladhumusbraam (lokale naam: Loofrijke braam)
A6 Rubus prei , Fijntandige kambraam (lokale naam: Fijntandige braam)
A7 Rubus pedemontanus , Sierlijke woudbraam (lokale naam: Armbloemige braam)
A8 Rubus rudis , Ruwe raspbraam (lokale naam: Ruwlootbraam)
A9 Rubus oreades , Nimfwoudbraam (lokale naam: Donkere braam)
A10 Rubus rosaceus , Rode borstelbraam (lokale naam: Fijnklierige braam)
A11 Rubus derasifolius , Breedbladige humusbraam (lokale naam: Breedbladige braam)
A12 Rubus flexuosus , Slanghumusbraam (lokale naam: Zigzagbraam)
A13 Rubus gratus , Zoete haarbraam (lokale naam: Zandbraam)

Matig hoog groeiende soorten:
B1 Rubus dejonghii , Bleke contrastbraam (lokale naam: Vergeten braam)
B2 Rubus nemorosus , Brede randbraam (lokale naam: Roze roosjesbraam)
B3 Rubus glareosus , Kiezelhumusbraam (lokale naam: Slanke braam)
B4 Rubus geniculatus , Knieviltbraam (lokale naam: Knikbraam)
B5 Rubus diversus , Late muisbraam (lokale naam: Heggenbraam)
B6 Rubus spec. , Julibraam (= lokale naam)
B7 Rubus spec. , Vergeten braam (= lokale naam)
B8 Rubus lesdainii , Brakelse haagbraam (lokale naam: Brakelse braam)
B9 Rubus drymophilus , Dichtbloemige humusbraam (lokale naam: Dichtbloemige braam)
B10 Rubus polyanthemus , Rijkbloemige haagbraam (lokale naam: Rijkbloemige braam)
B11 Rubus vestitus , Fraaie kambraam (lokale naam: Kleine leembraam)
B12 Rubus rufescens , Rosse humusbraam (lokale naam: Tederroze braam)
B13 Rubus holerythos , Prachtkoepelbraam (lokale naam: Fraaibloemige braam)
B14 Rubus plicatus (yn. fruticosus), Geplooide stokbraam (lokale naam: Grillige braam)

Hoog groeiende soorten:
C1 Rubus macrophyllus , Bolle haarbraam (lokale naam: Bolbladige braam)
C2 Rubus ulmifolius , Koebraam
C3 Rubus armeniacus , Dijkviltbraam (lokale naam: Armeense braam)
C4 Rubus nitidiformis , Agressieve koepelbraam (lokale naam: Agressieve braam)
C5 Rubus stereobelus , Grote leemhaagbraam (lokale naam: Grote leembraam)
C6 Rubus nemoralis laciniatus , Peterseliehaagbraam (lokale naam: Slipbladige braam)
C7 Rubus insectifolius , Ingesneden humusbraam (lokale naam: Veellootbraam)
C8 Rubus subinermoides , Belgische haarbraam (lokale naam: Belgische braam)
C9 Rubus platyacanthus , Platte haagbraam (lokale naam: Diklootbraam)
C10 Rubus vigorosus , Zeegroene koepelbraam (lokale naam: Zeegroene braam)
C11 Rubus spec. , Groftandige braam (= lokale naam)
C12 Rubus spec. , Rode braam van Bos te Rijst
C13 Rubus spec. , Roze braam van Everbeek
C14 Rubus spec. , Witte sterretjesbraam (= lokale naam)

Schaduwbehoevende soorten:
D1 Rubus nessensis , Vroege roggebraam (lokale naam: Vroege braam)
D2 Rubus praticolor , Weide woudbraam (lokale naam: Smalbladige braam)
D3 Rubus spec. , Late braam (= lokale naam)

In de 'omkadering' van De Bramentuin groeien nog:
K1 Rubus odoratus , Roodbloeiende framboos
K2 Rubus phoenicolasius , Japanse wijnbes
K3 Rubus spectabilis , Prachtframboos
K4 Rubus loganobaccus , Loganbes
K5 Rubus ulmifolius plenifloris , Gevuldbloemige koebraam